۳۱ ژانویه ۲۰۲۴

Shadow DOM

دلیل استفاده از shadow DOM جداسازی یا کپسوله کردن است. shadow DOM به یک المنت اجازه می دهد تا سند DOM نهان(shadow) خود را داشته باشد، که به طور کامل از DOM سند اصلی جداسازی شده است، سند shadow DOM می‌تواند قوانین خاص خود را داشته باشد مثل style محلی مربوط به خود.

Shadow DOM های داخلی (Built-in)

آیا تا به حال فکر کرده‌اید که چگونه کنترلرهای پیچیده مرورگر مثل المان زیر (ورودی محدود) ایجاد شده و style دهی می‌شوند؟

<input type="range">:

مرورگر با DOM/CSS آن‌ها را پیاده سازی می‌کند. ساختار DOM این المان‌ها از دیدگاه ما پنهان است ولی با استفاده از developer tools می‌توان به آن‌ها دسترسی پیدا کرد٬ برای مثال در chrome کافی‌ است گزینه “Show user agent shadow DOM” را در Dev tools فعال کنید.

برای مثال <"input type="range> به شکل زیر است.

همه اجزای زیرمجموعه‌ی shadow-root# را می‌توان “shadow DOM” نامید.

چون المان‌های Shadow DOM داخلی (built-in) از المان‌های معمول DOM جدا سازی شده‌اند نمی‌توان با استفاده از انتخابگرهای معمول جاوااسکریپت مرورگر به آنها دسترسی پیدا کرد.

اگر در مثال بالا توجه کنید یک attribute به نام pseudo می‌بینید.pseudo یک ویژگی غیر استاندارد است که وجود آن دلایل تاریخی دارد اما با استفاده از آن می‌توانیم المان‌های زیرمجموعه را به شکل زیر style دهی کنیم.

<style>
/* رنگ ریل را به قرمز تغییر می‌دهد */
input::-webkit-slider-runnable-track {
  background: red;
}
</style>

<input type="range" />

فراموش نکنید که pseudo یک ویژگی غیر استاندارد است. مرورگر‌ها در ابتدا به پیاده‌سازی آزمایشی کنترل‌های داخلی با استفاده از المان‌های DOM کردند بعد از گذشت زمان shadow DOM استاندارد سازی شد تا توسعه دهندگان بتوانند المان‌های کنترلی خود را بسازند.

در ادامه از shadow DOM استاندارد استفاده خواهیم کرد که در DOM spec توضیحات کاملی از آن موجود است.

درخت سایه (Shadow Tree)

یک المان DOM می‌تواند دو نوع زیرمجموعه DOM داشته باشد:

  1. light tree – یک زیر مجموعه معمولی از DOM است که از زیرمجموعه HTML ساخته شده است. تمام مثال‌های که در فصول قبل دیدیم از نوع light بودند.
  2. shadow tree – یک زیرمجموعه پنهان از DOM است که در HTML نمایش داده نمی‌شود و از چشم مخفی است.

اگر المانی هر دو زیرمجموعه را داشت مرورگر فقط قسمت shadow را نمایش خواهد داد. اما می توانیم نوعی ترکیب بندی بین shadow treeها و light ایجاد کنیم. جزیات بیشتر را در Shadow DOM slots, composition خواهیم خواند.

می‌توان از shadow tree برای پنهان سازی المان‌های داخلی استفاده کرد و از استایل دهی محلی برای المان جدید استفاده کرد.

برای مثال<show-hello> المان‌های داخلی خود را در shadow tree پنهان می‌کند و مقدار نمایش داده شده را به عنوان ویژگی دریافت می‌کند.

<script>
customElements.define('show-hello', class extends HTMLElement {
  connectedCallback() {
    const shadow = this.attachShadow({mode: 'open'});
    shadow.innerHTML = `<p>
      Hello, ${this.getAttribute('name')}
    </p>`;
  }
});
</script>

<show-hello name="John"></show-hello>

خروجی DOM بالا در Chrome dev tool به شکل زیر نشان داده می‌شود و تمام اجزا زیر مجموعه “shadow-root#” خواهد بود.

در ابتدا elem.attachShadow({mode: …}) یک shadow tree ایجاد می‌کند.

ما در این جا ۲ محدودیت داریم:

  1. هر المان در صفحه فقط می‌تواند یک shadow داشته باشد.
  2. المان elem باید یک المان سفارشی سازی شده(custom) یا یکی از المان های “article”, “aside”, “blockquote”, “body”, “div”, “footer”, “h1…h6”, “header”, “main” “nav”, “p”, “section”, “span” باشد. دیگر المان ها مثل <img> نمی‌توانند shadow داشته باشند.

گزینه mode سطح جداسازی (encapsulation) را مشخص می‌کند. و باید یکی از دو مقدار زیر را داشته باشد:

  • "open" – قابل دسترس باشد elem.shadowRoot که باعث می‌شود shadow توسط.

هر کدی قابلیت دسترسی به shadow tree المان elem را دارد.

  • "closed" – است null همیشه elem.shadowRoot.

فقط با استفاده از مقدار(refrance) براگردانده شده از attachShadow(که احتمالا یک کلاس پنهان داخلی دارد) می‌توانیم به shadow DOM دسترسی پیدا کنیم. اما در مورد shadow treeهای بومی مرورگر مثل <input type="range"> که بسته("closed") هستند٬ هیچ راهی برای دسترسی به این shadow treeها وجود ندارد.

با shadow root که خروجی attachShadow است می‌توان مثل یک المان معمولی برخورد کرد و از innerHTML یا append برای پر کردن آن استفاده کرد.

به المانی که دارای shadow root باشد “shadow tree host” گفته می‌شود و با استفاده از ویژگی “host” قابل دسترسی است:

// است null برابر با elem.shadowRoot در غیر این صورت {"mode" : open} با فرض
alert(elem.shadowRoot.host === elem); // true

جداسازی (Encapsulation)

دسترسی shadow DOM به طول کامل از سند اصلی گرفته شده است.

  1. المان‌های shadow DOM توسط querySelector های light DOM قابل شناسایی نیستنتد. به طور دقیق‌تر المان‌های داخلی shadow DOM ممکن است id هایی یکسانی با المان‌های light DOM داشته باشند اما این idها باید در shadow tree یکتا باشند.
  2. سند stylesheet, DOM shadow مجزای مخصوص به خود را دارد. قوانین style خارجی (light DOM) در آن عمل نمی‌کنند.

به مثال زیر توجه کنید:

<style>
  /* اجرا نمی‌شود (۱) #elem استایل سند بر shadow tree در
  p { color: red; }
</style>

<div id="elem"></div>

<script>
  elem.attachShadow({mode: 'open'});
    // shadow tree استایل خود را دارد (۲)
  elem.shadowRoot.innerHTML = `
    <style> p { font-weight: bold; } </style>
    <p>Hello, John!</p>
  `;

   // (۳) ‌های داخل shadow tree قابل دسترسی است qury فقط از <p>
  alert(document.querySelectorAll('p').length); // 0
  alert(elem.shadowRoot.querySelectorAll('p').length); // 1
</script>
  1. استایل از سند اصلی هیچ تاثیری روی shadow tree ندارد.
  2. اما استایل از داخل به خوبی کار می‌کند.
  3. برای دریافت المان‌های داخل shadow tree باید از داخل shadow tree این query‌ها را اجرا کنیم.

منابع

خلاصه

DOM روشی است برای ایجاد یک المان محلی برای shadow DOM.

  1. shadowRoot = elem.attachShadow({mode: open|closed}) --یک shadow DOM برای elem می‌سازد. اگر "mode="open باشد این المان با ویژگی elem.shadowRoot قابل دسترسی است.
  2. با استفاده از ویژگی innerHtml یا ویژگی های دیگر DOM موجود در shadowRoot می‌توان اجزای جدید به آن اضافه کرد.

المان‌هایshadow DOM:

  • داری فضای مجزای خود هستند.
  • از انتخابگر‌های جاوا اسکریپت موجد در DOM اصلی مثل querySelector پنهان هستند.
  • از استایل‌های موجود در shadow tree خود استفاده می‌کنند و نه از استایل موجود در DOM اصلی.

اگر المانی در صفحه دارایshadow DOM بود، مرورگر به صورت پیشفرض المان‌های موجود در shadow tree را نمایش می‌دهد و از المان‌های light DOM یا همان زیرمجموعه‌های HTML معمول صرف نظر می‌کند. در فصل Shadow DOM slots, composition در مورد ترکیب این دو بیشتر مطالعه می‌کنیم.

نقشه آموزش