شاید ما تصمیم بگیریم که یک تابع را همین الان اجرا نکنیم اما در زمان مشخصی در آینده اجرا کنیم. به این کار «زمان‌بندی فراخوانی» می‌گویند.

دو متد برای آن وجود دارد:

• setTimeout به ما اجازه می‌دهد تا یک تابع را بعد از مدتی یک بار اجرا کنیم.
• setInterval به ما اجازه می‌دهد که یک تابع را به صورت تکرار شونده اجرا کنیم که بعد از آن مدت زمان فراخوانی شروع می‌شود و سپس به طور پیوسته با همان فاصله زمانی تکرار می‌شود.

این متدها جزء مشخصات جاوااسکریپت نیستند. اما اکثر محیط‌ها زمان‌بند درونی دارند و این متدها را فراهم می‌کنند. خصوصا، این متدها در تمام مرورگرها و Node.js پشتیبانی می‌شوند.

تابع setTimeout

سینتکس:

let timerId = setTimeout(func|code, [delay], [arg1], [arg2], ...)

پارامترها:

func|code

تابع یا رشته‌ای از کد برای اجرا. معمولا یک تابع است. بنا به دلایلی مربوط به گذشته، یک رشته از کد را هم می‌توان قرار داد اما پیشنهاد نمی‌شود.

delay

میزان تاخیر قبل از اجرا، به میلی‌ثانیه (1000 میلی‌ثانیه = 1 ثانیه)، به طور پیش‌فرض 0 است.

arg1, arg2…

آرگومان‌های تابع

برای مثال، این کد sayHi() را بعد از یک ثانیه فرا می‌خواند:

function sayHi() {
  alert('سلام');
}

setTimeout(sayHi, 1000);

با آرگومان‌ها:

function sayHi(phrase, who) {
  alert( phrase + '، ' + who );
}

setTimeout(sayHi, 1000, "سلام", "John"); // John ،سلام

اگر اولین آرگومان رشته باشد، سپس جاوااسکریپت یک تابع از آن می‌سازد.

پس این کار می‌کند:

setTimeout("alert('سلام')", 1000);

اما استفاده از رشته‌ها پیشنهاد نمی‌شود، به جای آنها از تابع‌های کمانی استفاده کنید، مانند اینجا:

setTimeout(() => alert('سلام'), 1000);

// !اشتباه است
setTimeout(sayHi(), 1000);

لغو کردن با clearTimeout

فراخوانی setTimeout یک «شناسه‌ی تایمر» timerId را برمی‌گرداند که ما می‌توانیم برای لغو کردن اجرا شدن از آن استفاده کنیم.

سینتکس برای لغو کردن:

let timerId = setTimeout(...);
clearTimeout(timerId);

در کد پایین، ما اجرای تابع را زمان‌بندی می‌کنیم و سپس آن را لغو می‌کنیم (تصمیم دیگری گرفتیم). در نتیجه، چیزی اتفاق نمی‌افتد:

let timerId = setTimeout(() => alert("هیچوقت رخ نمی‌دهد"), 1000);
alert(timerId); // شناسه‌ی تایمر

clearTimeout(timerId);
alert(timerId); // (نمی‌شود null بعد از لغو کردن) شناسه یکسان

همانطور که از خروجی alert می‌بینیم، در یک مرورگر، شناسه‌ی تایمر یک عدد است. در محیط‌های دیگر، این می‌تواند چیز دیگری باشد. برای مثال، Node.js یک شیء تایمر همراه با متدهای اضافی را برمی‌گرداند.

باز هم، مشخصات جامعی برای این متدها وجود ندارد پس مشکلی نیست.

برای مرورگرها، تایمرها در قسمت تایمرهای استاندارد HTML5 هستند.

تابع setInterval

روش setInterval سینتکس مشابهی با setTimeout دارد:

let timerId = setInterval(func|code, [delay], [arg1], [arg2], ...)

تمام آرگومان‌ها معنی یکسانی دارند. اما برخلاف setTimeout تابع را نه تنها یک بار بلکه بعد از مدت زمان داده شده به طور منظم اجرا می‌کند.

برای متوقف کردن فراخوانی‌های بیشتر، ما باید clearInterval(timerId) را فراخوانی کنیم.

مثال پایین پیام را هر 2 ثانیه نشان می‌دهد. بعد از 5 ثانیه، خروجی متوقف می‌شود:

// با فاصله 2 ثانیه تکرار می‌شود
let timerId = setInterval(() => alert('tick'), 2000);

// بعد از 5 ثانیه متوقف می‌شود
setTimeout(() => { clearInterval(timerId); alert('stop'); }, 5000);

تابع setTimeout تودرتو

دو راه برای انجام چیزی به طور منظم و پی در پی وجود دارد.

یکی از آنها setInterval است. راه دیگر یک setTimeout تودرتو است، مانند این:

/** :به جای این
let timerId = setInterval(() => alert('tick'), 2000);
*/

let timerId = setTimeout(function tick() {
  alert('tick');
  timerId = setTimeout(tick, 2000); // (*)
}, 2000);

تابع setTimeout بالا فراخوانی بعدی را درست برای انتهای فراخوانی کنونی (*) زمان‌بندی می‌کند.

setTimeout تودرتو نسبت به setInterval انعطاف بیشتری دارد. در این روش بسته به نتایج فراخوانی کنونی، فراخوانی بعدی ممکن است زمان‌بندی متفاوتی داشته باشد.

برای مثال، ما نیاز داریم که سرویسی بنویسیم تا هر 5 ثانیه یک درخواست به سرور بفرستد و برای داده درخواست کند اما در درصورتی که سرور شلوغ باشد، باید فاصله زمانی را به 10، 20، 40 ثانیه افزایش دهد…

اینجا یک شبه کد داریم:

let delay = 5000;

let timerId = setTimeout(function request() {
  ...فرستادن درخواست...

  if (درخواست به دلیل شلوغی سرور شکست خورد) {
    // فاصله زمانی را در فراخوانی بعدی افزایش دهید
    delay *= 2;
  }

  timerId = setTimeout(request, delay);

}, delay);

و اگر تابع‌هایی که ما زمان‌بندی می‌کنیم از پردازنده زیاد استفاده می‌کنند، می‌توانیم زمانی که توسط یک بار اجرا شدن نیاز است را اندازه بگیریم و سپس فراخوانی بعدی را زودتر یا دیرتر زمان‌بندی کنیم.

setTimeout تودرتو به ما اجازه می‌دهد که فاصله زمانی بین فراخوانی‌ها را نسبت به setInterval دقیق‌تر تنظیم کنیم.

بیایید دو قطعه کد را مقایسه کنیم. اولی از setInterval استفاده می‌کند:

let i = 1;
setInterval(function() {
  func(i++);
}, 100);

دومی از setTimeout تودرتو استفاده می‌کند:

let i = 1;
setTimeout(function run() {
  func(i++);
  setTimeout(run, 100);
}, 100);

در setInterval زمان‌بند داخلی func(i++) را هر 100 میلی‌ثانیه اجرا می‌کند:

آیا متوجه شدید?

فاصله زمانی واقعی بین فراخوانی‌های func برای setInterval کمتر از زمان موجود در کد است!

این موضوع عادی است چون مدت زمانی که برای اجرای func صرف می‌شود بخشی از فاصله زمانی را «اشغال می‌کند».

ممکن است اجرای func از زمانی که ما توقع داشتیم بیشتر طول بکشد و بیشتر از 100 میلی‌ثانیه زمان ببرد.

در این صورت موتور صبر می‌کند تا اجرای func کامل شود سپس زمان‌بند را بررسی می‌کند و اگر زمان فراخوانی رسیده باشد، بلافاصله آن را دوباره اجرا می‌کند.

در مورد حساس، اگر اجرای تابع همیشه بیشتر از delay میلی‌ثانیه طول بکشد، سپس فراخوانی‌ها بدون اندکی مکث رخ می‌دهند.

و اینجا تصویری برای setTimeout تودوتو داریم:

setTimeout تودرتو فاصله زمانی ثابت را تضمین می‌کند (اینجا 100 میلی‌ثانیه).

به این دلیل که فراخوانی جدید در انتهای فراخوانی قبلی زمان‌بندی می‌شود.

// تابع تا زمانی که زمان‌بند آن را فراخوانی کند درون حافظه می‌ماند
setTimeout(function() {...}, 100);

تابع setTimeout بدون تاخیر

یک مورد استفاده خاص وجود دارد: setTimeout(func, 0) یا فقط setTimeout(func).

این مورد اجرای func را برای نزدیک‌ترین موقع زمان‌بندی می‌کند. اما زمان‌بند آنرا بعد از اینکه اجرای اسکریپت کنونی تمام شد فرا می‌خواند.

پس تابع زمان‌بندی می‌شود تا «درست بعد از» اسکریپت کنونی اجرا شود.

برای مثال، این کد “Hello” را نمایش می‌دهد، سپس بلافاصله “World” را:

setTimeout(() => alert("World"));

alert("Hello");

خط اول «فراخوانی را بعد از 0 میلی‌ثانیه در تقویم» می‌گذارد. اما زمان‌بند فقط بعد از اینکه اسکریپت کنونی کامل شد «تقویم را بررسی می‌کند» پس "Hello" اول می‌آید و "World" بعد از آن.

همچنین موارد استفاده پیشرفته مربوط به مرورگر از زمان‌بندی با تاخیر 0 وجود دارند که ما در فصل Event loop: microtasks و macrotasks به آنها می‌پردازیم.

<<<<<<< HEAD

let start = Date.now();
let times = [];

setTimeout(function run() {
  times.push(Date.now() - start); // فاصله زمانی از فراخوانی قبلی را به یاد می‌سپارد

  if (start + 100 < Date.now()) alert(times); // فاصله‌های زمانی را بعد از 100 میلی‌ثانیه نشان می‌دهد
  else setTimeout(run); // در غیر این صورت دوباره زمان‌بندی می‌کند
});

// :مثالی از خروجی
// 1,1,1,1,9,15,20,24,30,35,40,45,50,55,59,64,70,75,80,85,90,95,100

خلاصه

• روش‌های setTimeout(func, delay, ...args) و setInterval(func, delay, ...args) به ما اجازه‌دهند تا func را یکبار/به طور منظم بعد از delay میلی‌ثانیه اجرا کنیم.
• برای لغو کردن اجرا، ما باید clearTimeout/clearInterval را همراه با مقدار برگردانده شده توسط setTimeout/setInterval فراخوانی کنیم.
• فراخوانی‌های تودرتوی setTimeout جایگزینی منعطف‌تر برای setInterval هستند که به ما اجازه می‌دند تا زمان بین اجرا شدن‌ها را دقیق‌تر تنظیم کنیم.
• زمان‌بندی بدون تاخیر با setTimeout(func, 0) (مشابه با setTimeout(func)) برای اینکه فراخوانی را «در اسرع وقت اما بعد از اینکه اسکریپت کنونی کامل شد» زمان‌بندی کنیم استفاده می‌شود.
• مرورگر برای پنج یا بیشتر از پنج فراخوانی تودرتوی setTimeout یا setInterval (بعد از فراخوانی پنجم) حداقل فاصله زمانی را به 4 میلی‌ثانیه محدود می‌کند. دلیل آن هم مربوط به گذشته است.

لطفا در نظر داشته باشید که روش‌های زمان‌بندی فاصله زمانی دقیق را تضمین نمی‌کنند.

برای مثال، تایمر درون مرورگر ممکن است به دلایل زیادی کند شود:

• کارهای زیادی به پردازنده سپرده شده است.
• تب (tab) مرورگر در حالت پس‌زمینه است.
• لپ تاپ در حالت صرفه‌جویی باتری است.

All that may increase the minimal timer resolution (the minimal delay) to 300ms or even 1000ms depending on the browser and OS-level performance settings.